Nowa Brama w Słupsku

Nowa Brama w Słupsku

Brama Nowa - jedna z trzech głównych średniowiecznych bram miejskich. Zamykała ona wjazd do miasta z kierunku Sławna, Darłowa i Szczecina.

Wkrótce po otoczeniu miasta drewnianą palisadą, wzmiankowaną w 1325 r., przystąpiono do budowy miejskich murów obronnych z kamienia i cegły oraz bram miejskich. W pierwszej kolejności powstały dwie bramy (Młyńska i Holstenów) na obu krańcach głównego ciągu komunikacyjnego; miasta, który wiódł wówczas dzisiejszymi ulicami Grodzką i Michała Mostnika. Brama Nowa powstała niewątpliwie nieco później, na co wskazuje jej nazwa jak i układ przestrzenny przyległej zabudowy. W pierwszym etapie budowy, prawdopodobnie jeszcze w pierwszej połowie XIV w, powstały dolne partie bramy z ostrołukowym przejazdem na osi o wendyjskim (słowiańskim) wątku wiązania cegieł. Górną kondygnację, do wysokości obecnego gzymsu wieńczącego, nadbudowano w latach 1380 - 1385 r. W kondygnacji tej od strony miasta znajdował się duży ostrołukowy otwór, który zamurowano około 1441 r. W połowie XIV w. dobudowano murowane przedbramie. W 1477 r. pożar strawił szczyty i dwuspadowy dach bramy. Około 1650 r. bramę zwieńczono barokowym hełmem a w 1724 r. przykryto ją czterospadowym dachem namiotowym z latarnią.

W latach 1724 - 1755 w Bramie Nowej urządzono więzienie karne oraz Dom Pracy Przymusowej - przędzalnię wełny, w której zatrudniono żebraków, włóczęgów i Cyganów. W 1836 r. poszerzono przejazd i odnowiono elewację zachodnią bramy. Od połowy XIX w. do I wojny światowej brama była użytkowana jako warsztaty wojskowe. W 1924 r. po przeprowadzeniu prac. remontowych i adaptacyjnych zlokalizowano tu muzeum regionalne, którego ekspozycja objęła zbiory stowarzyszenia historyczno-krajoznawczego założonego w 1906 r. Funkcje muzealne brama pełniła do 1965 r. W roku tym siedzibę muzeum przeniesiono do odrestaurowanego Zamku Książąt Pomorskich. Po przeprowadzeniu prac konserwatorskich i adaptacyjnych w bramie znalazła siedzibę Galeria Pracowni Sztuk Plastycznych „Nowa Brama".

Brama Nowa jest budowlą masywną, założoną na planie prostokąta o wymiarach 12, 3 x 10,5 m i wysokości 16,8 m. Elewacja zachodnia (od pl. Zwycięstwa) w górnej części podzielona jest siedmioma pionowymi płycinami (w dwóch wybito okna) zamkniętymi odcinkowo i zakończona fryzem. W kondygnacji dolnej, oddzielonej poziomym gładkim pasem, znajduje się ostrołukowy otwór dawnego przejazdu (obecnie przeszklony) wzmocniony po bokach przyporami. Elewacja wschodnia (od strony ul. Nowobramskiej) posiada w górnej części widoczny zamurowany dawny otwór ostrołukowy, a w nim ostrołukowe okna oraz cały szereg wąskich wnęk zamkniętych również łukiem ostrym. Elewacje boczne zdobi przebiegający górą dekoracyjny fryz oraz rząd blend ostrołukowych.

Znajdują się tam również zamurowane otwory strzelnicze. Brama przykryta jest czterospadowym dachem zwieńczonym latarnią z ośmiopołaciowym hełmem.

tekst: Wiesław Stachlewski, aktualizacja tekstu: Czesław Lejnik, konsultacja: Zdzisław Machura, wyd. ARW Lenart Słupsk, "Słupski przewodnik turystyczny", OTiPM Słupsk 2000

Źródło: slupsk.pl


Najważniejsze Atrakcje

To warto zobaczyć! Niezależnie od tego, czy jesteś w Ustce na wakacjach, czy zwiedzasz nasze miasto po raz pierwszy, te miejsca z pewnością Cię zainspirują.
Port Ustka
Zależność miejscowości i portu od Słupska zniesiono dopiero w połowie XIX wieku. Już w średniowieczu wokół portu rozwinęła się osada rybacka. Część statków zawijających do Ustki rozładowywano w tutejszym porcie, część zaś kierowano Słupią do Słupska.
Wydma Człopińska
Jest to największa atrakcja turystyczna i przyrodnicza naszego regionu, prawdziwe sanktuarium nadmorskiej przyrody i krajobrazu. Park znajduje się pomiędzy Rowami a Łebą
Ustecka Syrenka
Dotknięcie syreniej piersi podobno przynosi szczęście. Pomysł budowy pomnika zrodził się w Lokalnej Organizacji Turystycznej Ustka (dzisiejszy LOT "Ustka i Ziemia Słupska") w 2008 roku.
Plaża i morze w Ustce
Nad polskim morzem, choć nie należy ono do najcieplejszych, wypoczywają tłumy turystów, głównie ze środkowej i południowej Polski.Tak też jest w przypadku Ustki. Latem trzeba się naprawdę natrudzić, by znaleźć na plaży w słoneczny dzień miejsce na kocyk, materac i parawan. Usteckim turystom nie przeszkadza też wiatr
Park Zdrojowy w Ustce
W nowym parku, który na cześć cesarza nazwano Parkiem Wilhelma, wytyczono ścieżki spacerowe i dokonano nasadzeń drzew. W wydanym w 1889 r. w Berlinie podręczniku
Muzeum Bursztynu
Bursztyn Bałtycki, kopalna żywica sprzed 40 mln lat, od wieków znajdowana jest na wybrzeżu Bałtyku. Tzw. "złoto północy" jest cenionym materiałem ozdobnym, z którego wykonywano ozdoby, figurki i amulety.
Usteckie bunkry i fortyfikacje
Jeżeli interesuje Was wojenna historia Pomorza. Ciekawią tajemnice powojennych bunkrów i zagadki Ustki, to nie możecie przegapić jednej z największych atrakcji naszego miasta tajemniczych bunkrów zwanych Baterią Blüchera.
Promenada Nadmorska w Ustce
Jedna z najpiękniejszych na Pomorzu promenad biegnie szczytem przymorskiej wydmy na odcinku ponad 1100 m od wschodniego falochronu portowego po, graniczną dawniej, uliczkę, noszącą dziś nazwę Traktu Solidarności.