Okolice Ustki
Okolice Ustki
Miasto z Syrenką to od dziesięcioleci doskonałe miejsce wypoczynku.
Na decyzję turystów, by właśnie tu spędzić wczasy nad Bałtykiem, wpływa wyjątkowe położenie Ustki – na przysłowiowe wyciągnięcie ręki czeka kilkadziesiąt wyjątkowych, wprost magicznych, miejsc. Do najciekawszych atrakcji okolicy na pewno należy Słowiński Park Narodowy, zamknięta w swoistej kapsule czasu kaszubska wieś na jeziorem Łebsko (Kluki) i, położony niespełna 20 km na południe od Ustki, Słupsk, który dawniej reklamowano jako pomorski Paryż Północy. Po sąsiedzku znajduje się także Kraina w Kratę z niewielkim Swołowem oraz, stworzona od podstaw w ciągu ostatnich kilkunastu lat, strefa wypoczynku i rekreacji nad Słupią – słynna Dolina Charlotty. Słupsk, którego miejskie początki sięgają połowy XIII wieku, już w średniowieczu odgrywał stołeczną rolę w tej części Pomorza. Tu, przez blisko półtora wieku, swą siedzibę mieli książęta ze słupskiej linii Gryfitów. Sławę Słupskowi przynosili przez wieki bursztynnicy oraz uczeni, którzy w okresie reformacji kształcili miejscową młodzież na europejskim poziomie. Słupsk, jaki dziś znamy, wyrósł w XIX wieku wokół niewielkiego historycznego centrum i zamku. Lokalny przemysł był źródłem bogactwa mieszkańców i środków na rozbudowę miasta. Mimo zniszczeń w 1945 roku Słupsk zachował liczne ślady dawnej piękności. Dbałość mieszkańców i władz o miasto w ostatnich 20 latach sprawiła, iż Słupsk wart jest odwiedzenia – tak ze względu na zabytki architektury (Zamek Książąt Pomorskich, gotyckie kościoły św. Jacka i Mariacki, neogotycki ratusz, pozostałości miejskich fortyfikacji, secesyjna i eklektyczna zabudowa z przełomu XIX i XX wieku), muzea i wystawy (Muzeum Pomorza Środkowego z największym w Polsce zbiorem prac Witkacego, liczne galerie), jak i rozciągające się wzdłuż Słupi parki i zieleńce, świadczące o ekologicznym i przyjaznym mieszkańcom charakterze miasta.
Słowiński Park Narodowy został utworzony w 1967 roku w celu ochrony przyrodniczej unikatowyc fragmentów południowego pobrzeża Bałtyku, z zespołem ruchomych wydm, przymorskich łąk i jezior, powstałych z dawnych zatok morskich. Obszar ten stanowi jeden z ważniejszych europejskich korytarzy migracji ptaków i od 1977 roku należy do międzynarodowego programu UNESCO „Człowiek i biosfera”. Słowiński Park Narodowy leży na wschód od Ustki i obejmuje teren między Rowami a Łebą, sięgając na południe po Gardnę Wielką i Smołdzino. Turystom udostępniono znakowane szlaki piesze i rowerowe oraz sześć ścieżek przyrodniczych wytyczonych w pobliżu najciekawszych obwodów ochronnych (odpowiedniki rezerwatów). W Rowach i funkcjonuje filia muzeum przyrodniczego, a stałym punktem wycieczek po SPN jest urokliwa latarnia morska w Czołpinie i sąsiadujące z nią wydmy. Również w Czołpinie, w dawnym Domu Latarników, mieści się od 2019 roku nowoczesne Muzeum Przyrodnicze SPN. W obrębie Słowińskiego Parku Narodowego znajduje się wspomniana już wieś Kluki, a w niej Muzeum Wsi Słowińskiej. Po opuszczeniu Kluk przez dawnych mieszkańców w latach 60. przekształcono je w wyjątkowe w skali kraju muzeum-skansen, z obiektami znajdującymi się in situ (w miejscu, w którym je wybudowano). Można tu zobaczyć, jak żyło się dawniej w ubogiej rybackiej wsi kaszubskiej, jak wyglądała praca i radości mieszkańców. Organizowane w Klukach w długi majowy weekend tzw. „Czarne Wesele” stanowi otwarcie sezonu turystycznego na środkowym Pomorzu. Opiekę merytoryczną nad Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach sprawuje słupskie Muzeum Pomorza Środkowego. Podlega mu także nowo utworzone muzeum w Swołowie. Tą niewielką podsłupską osadę z wyjątkowo dobrze zachowaną XVIII- i XIX-wieczną szachulcową zabudową odkryli dla świata w połowie lat 90. słupscy architekci i regionaliści. Okrzyknięte stolicą Krainy w Kratę Swołowo przeszło przez ostatnie kilkanaście lat wyjątkową metamorfozę – z zapomnianej przez ludzi wioseczki w centrum turystyki i dynamicznie rozwijający się ośrodek wiedzy o regionie. By poznać tradycję rolniczą okolicy należy w Swołowie odwiedzić odrestaurowaną przez słupskich etnografów Zagrodę Albrechta, gdzie prezentowane są stałe wystawy poświęcone rolniczej tradycji regionu. Odbywają się tu także liczne imprezy okolicznościowe, ze sławnym już świętomarcińskim „Gęsim Weekendem”, który zamyka późną jesienią imprezowy kalendarz Swołowa. Między Ustką, Słupskiem i Swołowem, pośród bukowego lasu, w dolinie Słupi, nieopodal wsi Strzelinko, w latach 1996–2010 powstał oryginalny kompleks turystyczno-wypoczynkowy Dolina Charlotty, obejmujący m.in. hotel, centrum SPA, zoo, fokarium, stadninę, park linowy oraz malowniczo położone na wyspie Jeziora Zamełowskiego restauracje Gościniec Charlotty i Rybaczówkę. Letnią tradycją Doliny Charlotty jest organizowany tu rokrocznie, od 2007 roku, Festiwal Legend Rocka. Dotychczas gościli tu między innymi: Deep Purple, Saxon, UFO, Colosseum, Alvin Lee, Carlos Santana, Bod Dylan i Vanilla Fudge. Dolina Charlotty to także ulubione miejsce niedzielnych spacerów słupszczan.
Tekst opracowany na podstawie albumu "Ustka" wydanego przez Wydawnictwo Region na zlecenie LOT "Ustka i Ziemia Słupska".
