ŚWIĘTO GĘSINY W MUZEUM KULTURY LUDOWEJ POMORZA W SWOŁOWIE 10, 11 LISTOPADA 2018

Gęsina w Swołowie

Dawniej na Pomorzu oraz w wielu regionach Polski przed dniem Świętego Marcina nadchodził czas późnojesiennych prac domowych – skubania pierza, przędzenia lnu, naprawiania drobnego sprzętu gospodarczego.

Był to czas wspólnej pracy w zaciszu domowym, sowicie okraszanej śpiewem, śmiechem, żartami, a nierzadko sowitym poczęstunkiem. Dobrotliwy święty Marcin w sposób szczególny 11 listopada opiekował się nadużywającymi jedzenia, ale nakazywał również szczodrze dzielić się świętomarcińskim jadłem i napitkiem. Zapraszamy do wspólnego jesiennego biesiadowania, kosztowania potraw z gęsiny przy wtórze występów zespołów muzycznych. Jak zwykle stawiamy na swojskie jedzenie i wiejskie produkty ekologiczne.

Zachęcamy do zwiedzania muzealnych budynków w których odbywać się będą warsztaty dla dzieci, jak również usłyszymy tradycyjny śpiew, podpatrzymy przy pracy tkaczkę i kowala, uruchomimy przemysłowy magiel ze Słupska.  Ponadto pierwszego dnia „Gęsiny” odbędzie się przegląd twórczości ludowej Pomorza w ramach festiwalu  „EtnoBaltica”. Drugiego dnia świętować będziemy 100 lecie odzyskania przez Polskę niepodległości, zachęcamy do przynoszenia ze sobą koszulek, toreb płóciennych oraz innych gadżetów na których wydrukujemy dla was wybrany motyw patriotyczny. W te dni pogoda nie jest nam straszna, gdyż impreza odbywa się w dużym namiocie.

Wystąpi dla nas:

BUM BUM ORKESTAR – sobota, 10 listopada

Zespół muzyczny założony w 2014r. w swojej muzyce odważnie miesza wpływy bałkańskie, klezmerskie, polskie, co wraz ze współczesnym spojrzeniem na tradycyjne instrumentarium, daje pełną energii, żywą muzykę. Są laureatami głównych nagród na wszystkich najważniejszych festiwalach folkowych w Polsce.

WIDOWISKO „PRZĄDKI” i „DARCIE PIERZA „ niedziela 11 listopada, godz. 11-15

pokaz przędzenia na kołowrotkach i wrzecionach

Podążając śladem dawnych wiejskich tradycji przeniesiemy się do lat 40 – 50. XX wieku, kiedy na Pomorzu istniał jeszcze zwyczaj jesiennych spotkań kobiet zasiadających wspólnie przy kołowrotkach. Przy jednoczącym  miarowym stukocie jeszcze po 1945 roku zasiadały w jednej kuchni Niemki, Polki, Ukrainki. Mieszały się opowieści z różnorodnych regionów, przeplatały się pieśni pochodzące z odrębnych tradycji, łączyły wspólne plotki i losy dawnych i nowych mieszkańców Pomorza. Wsłuchując się w warkot furkoczących szpuli i kręcących się wrzecion   przywoływać będziemy obraz pamiętany jeszcze przez wiele, nie tylko starszych, osób.

Wyskubki, wydzirki, pierzajki, szkubki, federball… ile regionów tyle nazw. Zwyczaj darcia pierza, czyli oddzielania chorągiewek z gęsich, kaczych, czy innych piór od twardych stosin, w celu zebrania miękkiego puchu przeznaczonego na poduchy i pierzyny znany był zarówno na ziemiach polskich, jak niemieckich. Obok prządek był to jeden z najbardziej wyczekiwanych przez kobiety jesiennych i zimowych zwyczajów. Przy miskach pełnych pierza zasiadało w jednej kuchni kilka do kilkunastu kobiet, by wspólnie po kolei u każdej z zebranych gospodyń przygotować puch na nową pierzynę. Do dziś wielu jeszcze pamięta, jak do pilnie pracujących kobiet zakradał się mężczyzna trzymający w garści wróbla, czy innego drobnego ptaka wypuszczając go prosto w przygotowane pieczołowicie pierze….

Pokazom przędzenia oraz darcia pierza towarzyszyć będzie formacja śpiewacza:

„KOŁOWRÓT”

śpiew: Ksenia Gwardiak,  Magdalena Lesiecka

Kołowrót to brzmienie dwóch kobiecych głosów będące echem dawnych wiejskich tradycji śpiewaczych - powracających, obiegających, krążących, podejmowanych przez kolejne pokolenia. To brzmienie pieśni śpiewanych przed stu laty w różnych zakątkach Polski i Białorusi.  Pieśni z wiejskich zagród, polnych dróg i pastwisk. Pieśni wplecionych w rytm codziennej pracy i rytm obrzędowości, nierozerwalnie związanych z porami roku i cyklem ludzkiego życia. Pieśni, którymi warto się dzielić, bo mimo upływu czasu, rozbrzmiewają w nich niezmiennie te same pragnienia, myśli i potrzeby. Ballady i krótkie przyśpiewki, kołysanki i zawołania – o szczęśliwej i o nieszczęśliwej miłości, o utracie i  odnalezieniu, o narodzinach i o śmierci.
TARG PRODUKTÓW WIEJSKICH –  na targu zaopatrzyć się będzie możnaw swojskie wędliny z gęsi z wolnego wybiegu – półgęski, okrasy, pasztety, smalce… jak również świeże wiejskie jajka, masło, i rożnego rodzaju  sery. Koła gospodyń wiejskich prześcigać się będą w różnorodnych daniach z gęsiną - pierogi, pyzy, zupy, gęś pieczona, duszona, nadziewana…..

Oprócz mięsnych specjałów na straganach znajdą się ekologiczne przetwory prosto ze spiżarń okolicznych gospodyń.  Różnego rodzaju uzdrawiające syropy, nalewki, miód, oleje tłoczone na zimno, czyli wszystko co wzmocni nas i przygotuje do walki z  jesiennymi przeziębieniami. Podniebienie połechcą przepyszne domowe wypieki.

KIERMASZ RĘKODZIEŁA – miejsce, gdzie odnajdziesz niezwykłe przedmioty i odwiedzisz galerię niezwykłych osobowości – ludzi, którzy te przedmioty tworzą – rzemieślników, pasjonatów, miłośników sztuki, osoby, które tworzą od dziecka i takie, które w wieku dojrzałym odkryły w sobie pasję lub po prostu znalazły w swoim życiu czas na to, by tworzyć. Na naszych kiermaszach spotkasz osoby wyłącznie z regionu Pomorza, które swoimi zamiłowaniami do rękodzieła i różnorodnych  technik zdobniczych i rzemieślniczych - od ceramiki poprzez rzeźbę, malarstwo, krawiectwo, dziewiarstwo, zabawkarstwo aż do wielu współczesnych technik, takich jak decoupage, scrapbooking, artystyczne jubilerstwo i wiele innych.

POKAZY i WARSZTATY

Tkanie płótna

Przędzenie

Drukowanie tkanin

Pokaz pracy kowala

Warsztaty pisania gęsim piórem

Warsztaty patriotyczne dla dzieci

Pokaz maglowania

Darcie pierza