Strzelino
Strzelino
Wieś należąca do gminy Słupsk, wzmiankowana już w XIII wieku. Źródła podają, że w 1286 roku została przyznana dla klasztoru w Białobuku jako uposażenie kościoła św. Mikołaja w Słupsku.
Około 1700 roku została zakupiona przez Gerda von Below i pozostawała w rękach tego rodu do 1784. Z końcem XVIII wieku przeszła w ręce rodziny Meske, a od 1853 do 1945 r. była własnością rodziny Machów. Ostatnimi właścicielami majątku byli Emil (do 1912 r.) i Rudolf Machowie (od 1945 r.) Do najciekawszych zabytkowych obiektów w Strzelinie należy szachulcowy kościół z XV wieku oraz zespół dworski z II połowy XIX wieku. Kościół obecnie pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego wzmiankowany był już w 1364 roku. W II połowie XIX wieku obiekt rozbudowano podwyższając średniowieczny korpus budowli poprzez dodanie dwóch warstw cegieł oraz gzyms wieńczący. Dobudowano wówczas prezbiterium, wieże i dwa aneksy - jeden służył jako zakrystia, drugi jako kruchta dla właścicieli majątku, prowadząca na emporę. Kościół wymurowano z cegły, w ścianach widoczne są pojedyncze kamienie. Górna kondygnacja wieży posiada konstrukcję szkieletową z wypełnieniem ceglanym. Dach o kształcie dwuspadowym kryty dachówką ceramiczną tzw. karpiówką. Do kościoła przylega od strony południowo - zachodniej wieża kryta czterospadowym dachem z ośmiobocznym hełmem krytym blachą. Sam kościół zbudowany został na planie prostokąta z trójkątnym prezbiterium od północnego wschodu i emporą muzyczną od południowego zachodu. Z zabytkowego wyposażenia kościoła zachowała się XV-wieczna chrzcielnica, dzwony z 1585 i 1599 roku, XIX-wieczne ławki, emporą muzyczna i prospekt organowy.
Zespół dworski w Strzelinie datowany jest na II połowę XIX wieku. Należy do niego XIX-wieczny dwór w otoczeniu parku, zabudowania folwarczne oraz spichlerz z I połowy XIX wieku. Pałac wzniesiony został przez rodzinę Machów, jako budynek murowany na kamiennej podmurówce. Budowlę zwieńcza naczółkowy dach kryty ceramiczną dachówką zakładkową. Pałac zbudowany został na planie prostokąta z ryzalitami środkowymi od północy i południa oraz ryzalitem bocznym od wschodu. Północny ryzalit poprzedzony jest schodami i tarasem. Zachował się dwutraktowy układ wewnętrzny tarasu. Elewacje zewnętrzne nawiązują do budowli klasycystycznych. Z zabytkowego wyposażenia zachował się holi, ozdobny piec kaflowy z otwartym paleniskiem, w sieni boazeria, a w sali konferencyjnej, bibliotece i dwóch pomieszczeniach skromna dekoracja stiukowa.
Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura"
