Wytowno

Wytowno

Wieś położona w gminie Ustka, wzmiankowana już w XIV wieku. W XV wieku należała do rodziny von Schwave, następnie do połowy XVIII wieku pozostawała w rękach rodu von Rhamel.

Według źródeł historycznych w 1784 roku we wsi znajdował się młyn wodny, dwa folwarki, karczma, kuźnia i 38 domostw. Od roku 1786, aż do końca II wojny światowej dobra znajdowały się w posiadaniu znanego na Pomorzu rodu von Bandemer. Ostatnimi panami na włościach byli Wilhelm i Rudiger von Bandemerowie. Jednym z cenniejszych zabytkowych obiektów w Wytownie jest XIV-wieczny kościół, obecnie pod wezwaniem Św. Franciszka z Asyżu. Świątynia posiada konstrukcję szachulcową, jedynie wieża i przybudówki są murowane. Nawa kościoła ma kształt prostokątny bez wyodrębnionego prezbiterium. Wieża kościoła pochodzi z XIV wieku, nawa z II połowy XVII w. Na południowej ścianie wieży znajduje się zegar. Dobudówki oraz zmiany w elewacjach wieży datowane są na 1880 rok. Na szczególną uwagę zasługuje oryginalne wyposażenie kościoła - ołtarz z II połowy XVII wieku z gotyckimi rzeźbami, ambona kompilowana z elementów barokowych i neogotyckich, epitafium Marcina Westphala z 1680 roku, empora z połowy XVIII wieku oraz przepiękny prospekt organowy z XIX wieku. Obok kościoła zachował się we wsi późnobarokowy dwór zbudowany w połowie XVIII wieku otoczony zespołem parkowym z fosą. Obiekt został wymurowany z cegły, pokryty dachem naczółkowym. Zasadnicza część dworu zbudowana została na planie prostokąta z ryzalitem środkowym od północy. Dwór przebudowano na początku XX wieku wówczas do wschodniej strony dworu dobudowano skrzydło północne, do niego zaś skrzydło wschodnie. Z zabytkowego wyposażenia zachował się jedynie kominek i malowany herb rodu Puttkamerów.

Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura"