Damno
Damno
Wieś położona w gminie Damnica, po raz pierwszy wzmiankowana w kronikach z 1325 roku.
Damno w 1419 roku było częścią dóbr Zakonu Krzyżackiego. Według źródeł historycznych w 1696 roku wieś z rąk Gerda von Below przeszła na wiele lat we władanie rodu von Lettow. W roku 1784 we wsi znajdował się folwark, kuźnia, młyn wodny na rzece Łupawie. Rezydował także kaznodzieja - kazania kaszubskie głoszono jeszcze w końcu XVIII wieku. W końcu XIX wieku za sumę 40 tysięcy ówczesnych talarów wieś nabył niejaki Arnold, a przed samą wojną majątkiem zarządzał Dr E. von Livonius. Jednym z cenniejszych zabytkowych obiektów w Damnie jest XIX-wieczny kościół, dawniej ewangelicki, obecnie rzymsko - katolicki pod wezwaniem Św. Szymona Judy Tadeusza Ap. Obiekt zbudowany został w 1878 roku w stylu neogotyckim /taka data widnieje na chorągiewce dachowej/, z czerwonej cegły wątkiem krzyżykowym. Detale architektoniczne również są ceglane. Dach o kształcie dwuspadowym pokryty blachą ocynkowaną /pierwotnie łupkiem kamiennym/, zaś samą wieżę kościoła pokryto miedzianą blachą ułożoną w łuskę. Kościół zbudowany został na planie wydłużonego prostokąta z węższym zamkniętym trójbocznie prezbiterium, do którego przylega zakrystia. Jest to budynek jednonawowy z emporą od zachodniej strony. Obecny kościół został wzniesiony w miejsce dawnego wzmiankowanego już w 1590 roku - jego wizerunek znany jest z obrazu będącego własnością Otto Setlermeistera z Damna. Z dawnego wyposażenia kościoła zachowało się wiele cennych zabytków, między innymi XVIII - wieczny ołtarz ufundowany w 1708 r. przez Veronikę Marię von Below i jej drugiego męża Piotra Fryderyka von Zitzewitz oraz barokowa tablica pamiątkowa z 1705 roku Ewalda von Puttkamer i Veroniki Marii von Below. Z czasów budowy kościoła zachowały się XIX - wieczne boczne ołtarze, ambona, rzeźba św. Piotra i św. Pawła, prospekt organowy, emporą organowa, obraz Zmartwychwstanie Chrystusa i witraże z herbami Bochnów i Zitzewitzów z 1936 roku autorstwa I. Ditzingera ze Szczecina. Interesujący jest także witraż przedstawiający herby małżonków von Kleist i von Ahlebeck - patronów kościoła i fundatora witrażu. Będąc w Damnie warto rónież odwiedzić zabytkowy młyn, w którym obecnie znajduje się gospodarstwo agroturystyczne. Młyn w Damnie istniał już w XVIII wieku, pierwsze zapiski o jego istnieniu pochodzą z 1784r. Po II wojnie światowej młyn został znacznie rozbudowany i zmodernizowany, jednak większość ze starych maszyn z końca XIX wieku zachowała się i działała, aż do zamknięcia młyna w 1992 roku. Dziś to już jeden z niewielu młynów na ziemi słupskiej, kryjących w swoich murach tego rodzaju urządzenia.
Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura"
