Główczyce
Główczyce
Wieś gminna położona w północno - zachodniej części powiatu, wzmiankowana w dokumentach już w XIII wieku. Od II połowy XV wieku, aż do końca 1945 roku dobra główczyckie znajdowały się w rękach zamożnego rodu von Puttkamer.
Ostatnim dziedzicem był Gerhard von Puttkamer. W Główczycach podobnie jak w Cecenowie najdłużej przetrwała mowa kaszubska. Ostatnie nabożeństwo w miejscowym języku odbyło się tu w 1886 roku. W latach międzywojennych Główczyce pod zarządami von Puttkamerów należały do jednej z najlepiej prosperujących wsi w powiecie. Znajdowały się tutaj trzy banki, liczne zakłady produkcyjne, usługowe i rzemieślnicze. Wieś była także ważnym ośrodkiem oświatowym i kulturotwórczym z licznymi towarzystwami sportowymi, śpiewaczymi i twórczymi. Do najcenniejszych obiektów zabytkowych w Główczycach należy pałac - będący świadectwem minionej epoki. Zbudowany został w połowie XIX wieku w stylu neogotyckim, w latach 1910 - 1911 rozbudowany o południowe skrzydło. W rzucie przyziemia pałac posiada kształt litery T. Budynek został wymurowany z cegły, pokryty dachem dwuspadowym. Jest budynkiem jednopiętrowym, podpiwniczonym. W pałacu do lat 90-tych XX wieku zachowała się oryginalna XIX-wieczna stolarka drzwiowa i pełne wyposażenie gabinetu z herbami Puttkamerów. W 1995 roku wybuchł pożar, który poważnie uszkodził zabytkowy obiekt. Obok pałacu Główczyce mogą poszczycić się piękny, zabytkowym kościołem zbudowanym w 1891 roku w stylu neogotyckim. Do 1945 r. był to kościół ewangelicki, obecnie katolicki p. w. Św. Piotra i Pawła. Świątynia wzniesiona została w miejscu dawnej, o której źródła wspominają już w XII wieku. 20 sierpnia 1889 roku pożar strawił stary kościół, z którego zdołano uratować jedynie ruchome sprzęty i ozdoby ołtarza. Obecny kościół wymurowany został z czerwonej cegły na fundamencie z ciosów granitowych, z dachem dwuspadowym pokrytym współcześnie blachą miedzianą. Strzelista wieża kościoła o wysokości 42 m zwieńczona jest ośmiobocznym hełmem. Na narożach wieży znajdują się cztery mniejsze wieżyczki wzbogacające architektonicznie budowlę. Dach wieży pokryty jest również miedzianą blachą. Kościół został wzniesiony na planie krzyża z dwoma bocznymi nawami i wyodrębnionym prezbiterium. W kościele zachowały się wszystkie oryginalne empory. Ponadto z dawnego wyposażenia zachował się XIX-wieczny ołtarz, ambona, organy, ławki, konfesjonał oraz siedziska dawniejszej okolicznej szlachty z podpisami: Erhard von Puttkamer 1892, Joachim Heinrich von Puttkamer 1892. W prezbiterium ocalały okna z oryginalnymi witrażami przedstawiającymi sceny religijne, a w nawach bocznych z herbami dawnych szlacheckich rodów: von Krockow, von Puttkamer, von Querzen, von Zieres, von Wilkau, von Privitz zu Gettron. W prezbiterium zachowały się także neogotyckie stalle.
Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura"
