Zespół pałacowo-parkowy w Grąbkowie

Zespół pałacowo-parkowy w Grąbkowie

Zespół pałacowo-parkowy w Grąbkowie

Pałac usytuowany na południowo – wschodnim skraju rezydencjalnej części założenia pałacowo-folwarcznego, zbudowany na osi północny-zachód południowy-wschód, frontem na północny-wschód w stronę podwórza gospodarczego. Skrzydło południowe zbudowane jest na osi południowy-zachód północny-wschód i wysunięte w stronę północno-wschodnią. Od podwórza pałac oddziela szpaler kasztanowców oraz podjazd założony wokół sztucznego stawu z fontannami, od strony elewacji tylnej i elewacji szczytowych przylega doń park – od strony elewacji tylnej z układem murków i schodów ogrodowych.

Obiekt w obecnym kształcie powstał zapewne pod koniec XIX wieku na miejscu wcześniejszego, być może XVIII-wiecznego założenia pałacowego, którego pozostałością jest południowe skrzydło wieżowe i część fundamentów. Budynek wzniosła rodzina von Puttkamer.
-lata 1945 - 1993 – obiekt znacjonalizowano i mieściła się tu siedziba PGR;
-1985 rok – wymieniono pokrycie dachu;
-1993 rok – obiekt przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa w Słupsku;
-1997 rok – pałac sprzedano osobie prywatnej. Rozpoczęto remont pałacu, ograniczony tymczasowo do wymiany najbardziej zniszczonych elementów i zabezpieczenia przed oddziaływaniem czynników atmosferycznych. Wymieniono przegniłe belki konstrukcji dachu, niektóre belki stropowe, usunięto zdewastowane drewniane podłogi oraz niektóre okna;
-od 2005 roku – właściciel starannie odtwarza dawną świetność zabytku restaurując i  odbudowując obiekt.

Rzut pałacu złożony, nieregularny, z wydłużoną partią centralną z wyróżniającymi się ryzalitami – głównym i bocznymi oraz prostopadłym do niej wąskim skrzydłem południowo- wschodnim zakończonym obecnie kwadratową u podstawy wieżą. Obiekt w części centralnej i południowo-wschodniej złożony z pomieszczeń rozplanowanych wokół centralnego wzdłużnego korytarza, w skrzydle południowo-wschodnim jednotraktowy, do ryzalitu centralnego przylegają od frontu i od strony elewacji parkowej ganki kolumnowe.

Budynek pałacu jest dwukondygnacyjny z poddaszem, ze skrzydłem południowo-wschodnim, jednokondygnacyjnym z poddaszem i czterokondygnacyjną wieżą, kryty w centralnej części dachem dwuspadowym, ryzality boczne i skrzydło południowo-wschodnie kryte dachami czterospadowymi łamanymi, a wieża otwartą ośmioboczną kopułą, całkowicie podpiwniczony. Zwartą bryłę budynku urozmaicają centralny ryzalit z gankami kolumnowymi od frontu i od strony elewacji parkowej, ryzality boczne, skrzydło południowo-wschodnie wysunięte przed elewację frontową z zamykającą je od wschodu, dominującą wieżą widokową.

Mury budynku wykonane z cegły pełnej, ceramicznej, otynkowane, fundamenty z kamienia polnego, łamanego. Więźba dachowa płatwiowo-kleszczowa o stolcu potrójnym stojącym oraz płatwiowo-kleszczowa o stolcu pojedynczym wiszącym ze ścianką kolankową. Część więźby niedostępna. Dachy kryte dachówką zakładkową, kopuła wieży kryta blachą.

W przyziemiu wyróżnia się część reprezentacyjna (północno-zachodnia część budynku łącznie z centralnym ryzalitem), do której wiedzie od strony głównego ganku kolumnowego hol wzdłużny i następnie poprzeczny, za którym mieści się dwukondygnacyjna sala. W ryzalicie północno-zachodnim mieszczą się dwie dalsze reprezentacyjne, zdobione sale. W części budynku między ryzalitami znajdują się dwa pokoje i dwa pomieszczenia, do których przylegają oranżeria oraz weranda. Część południowo-wschodnia budynku ma charakter mieszkalny i składa się obecnie z 4 pokoi i 3 łazienek, a po przeciwnej stronie korytarza mieści dawną główną kuchnię pałacową, spiżarnię i skrytkę oraz dawną główną łazienkę, do części tej prowadzi osobne wejście dla służby z boku centralnego ryzalitu. Na II kondygnacji pomieszczenia rozlokowano wzdłuż centralnego korytarza – mieści się tu obecnie 18 pokoi, 2 kuchnie i 3 łazienki. Pomieszczenia w skrzydle południowo-wschodnim pełniły ostatnio rolę magazynów.

Z dawnego wyposażenia zachował się kominek z kartuszem herbowym, reprezentacyjne schody z rzeźbioną ażurową balustradą, drewniane panele zdobiące ściany, dekoracja stiukowa w formie kwiatów i ozdobne plafony, kuchenne meble zabudowujące wnękę. W oranżerii ściany wyłożone były fragmentami rafy koralowej.

Źródło: potegowo.pl